Gạch thẻ đặc là gạch đất nung có thể bền trên 150 năm thật đáng kinh ngạc, điều này được minh chứng khi tác giả cho ta trải nghiệm 1 "tour du lịch" trong lòng cống dưới mặt đất Sài Gòn. Đa số chúng ta chỉ đi trên mặt đường, và đôi khi xe chạy cán qua mặt nắp cống, nhưng ít có ai biết được phí bên dưới nắp cống đó ra sao. Thật thú vị khi ta được trải nghiệm thử 1 vòng trong lòng đất Sài Gòn sau khi đọc bài dưới đây. Tự nhiên nhớ lại mấy cảnh trong phim "Những Người Khốn Khổ" và một số phim khác của Pháp có cảnh nhân vật chạy trốn xuống hệ thống cống vòm bằng gạch thẻ đặc thải nước tại nước Pháp...
Gần 100 km cống vòm dưới lòng đất trung tâm Sài Gòn được người Pháp xây dựng bằng gạch thẻ đặc và vữa từ năm 1870 để thoát nước mưa, thải.
 |
| Gạch thẻ đặc hay còn gọi là gạch đất nung tại hệ thống Cống ngầm 150 tuổi giữa Sài Gòn sắp bị phá bỏ |
 |
| Chuẩn bị bắt đầu "tour du lịch" trải nghiệm thử 1 vòng trong lòng đất Sài Gòn. Đồng thời xem Gạch thẻ đặc hay còn gọi là gạch đất nung làm cống có thể bền trên 150 năm thật đáng kinh ngạc |
Trong tổng số 932 km cống cũ của TP HCM có gần 100 km cống vòm được người Pháp xây dựng; tập trung tại quận 1, 3, 5 và 6.
 |
| Đang leo xuống và bắt đầu "tour du lịch" trải nghiệm thử 1 vòng trong lòng đất Sài Gòn. Đồng thời xem Gạch thẻ đặc hay còn gọi là gạch đất nung làm cống có thể bền trên 150 năm thật đáng kinh ngạc |
Ở khu vực trung tâm thành phố, dưới lòng đường Pasteur, Đồng Khởi, Lý Tự Trọng, Phó Đức Chính, Lê Công Kiều... cống vòm có tiết diện trung bình 0,8x1,6 m.
 |
| Trải nghiệm thử ở trong lòng đất Sài Gòn. Đồng thời xem hệ thống cống thoát nước mưa làm Gạch thẻ đặc hay còn gọi là gạch đất nung. Mặc dù 150 năm vẫn còn bền còn nguyên lớp vữa xi măng như thế này, thật đáng kinh ngạc |
Hiện, quận 1 và 5 là nơi có nhiều cống vòm thoát nước nhất. Chúng được xây giống như hệ thống cống vòm ở thủ đô Paris, Pháp.
 |
| Trải nghiệm thử ở trong lòng đất Sài Gòn. Đồng thời xem hệ thống cống thoát nước mưa làm Gạch thẻ đặc hay còn gọi là gạch đất nung. Mặc dù 150 năm vẫn còn bền như thế này, thật đáng kinh ngạc |
Tuyến cống vòm dưới đường Đồng Khởi có tuổi thọ khoảng 150 năm. Đây cũng là cống lâu năm nhất Sài Gòn.
Theo những cán bộ phụ trách lĩnh vực thoát nước, gạch xây cống vòm ở trung tâm Sài Gòn là loại
gạch thẻ (không có lỗ) hay còn gọc là gạch đất nung rất chắc chắn.
 |
| Đang ở trong lòng đất Sài Gòn. Đồng thời xem hệ thống cống thoát nước mưa làm Gạch thẻ đặc hay còn gọi là gạch đất nung. Mặc dù 150 năm vẫn còn bền như thế này, thật đáng nể |
Gạch này được cho là sản xuất ở Việt Nam, còn xi măng được đưa từ Pháp sang.
 |
| Đang ở trong lòng đất Sài Gòn. Đồng thời xem hệ thống cống thoát nước mưa làm Gạch thẻ đặc hay còn gọi là gạch đất nung. Mặc dù 150 năm vẫn còn bền như thế này, thật đáng nể (hình 2) |
Cống có thời gian sử dụng lên tới hơn 100 năm. Theo Trung tâm điều hành chương trình chống ngập nước TP HCM, hầu hết các tuyến cống vòm được người Pháp xây dựng hiện đã hư hỏng, không còn chức năng thoát nước, lòng cống xuất hiện nhiều vết nứt gây nguy cơ gây sụp mặt đường rất cao.
 |
| Đang ở trong lòng đất Sài Gòn. Đồng thời xem hệ thống cống thoát nước mưa làm Gạch thẻ đặc hay còn gọi là gạch đất nung. Mặc dù 150 năm bị nước bẩn xói mà vẫn chưa mòn như thế này, thật đáng nể (hình 3) |
Nhiều chỗ nước thải bị rò rỉ. Tình trạng xuống cấp trầm trọng của hệ thống cống này được cho là nguyên nhân gây ra một số vụ sụp lún mặt đường trên địa bàn TP HCM. Do đó, Trung tâm điều hành chương trình chống ngập nước TP HCM đề nghị có phương án bít, hủy các tuyến cống vòm cũ.
Trước mắt, để đảm bảo an toàn giao thông cho tuyến đường Đồng Khởi, đơn vị đề nghị Khu quản lý giao thông đô thị số 1 (Sở GTVT TP HCM) có biện pháp phân luồng, hạn chế xe tải nặng lưu thông qua đoạn đường này. Trong đó, đặc biệt lưu ý các xe tải chở
vật liệu xây dựng phục vụ thi công công trình ga tàu điện ngầm cũng như các cao ốc trong khu vực.
( Theo Trung Sơn)
